• About Gallery of Trees
  • Gallery of Trees
  • News & Activities
ย้อนกลับ

The Wise One

The Grand
Strategy

มะค่าโมง


ป่าสงวนแห่งชาติห้วยก้านเหลือง

อำเภอฟากท่า จังหวัดอุตรดิตถ์

ชื่อ 'มะค่า' มักจะมีค่าเป็นพิเศษสำหรับนักออกแบบเฟอร์นิเจอร์ไม้ทั้งหลาย มะค่าโมงขนาดใหญ่ที่สุดในภาคเหนือต้นนี้มีการ คำนวณว่าเมื่อแปรรูปแล้วจะเป็นเฟอร์นิเจอร์ที่มีมูลค่าตลาดสูงกว่าห้าล้านบาท ทว่าความเก่าแก่อันศักดิ์สิทธิ์ของมันทำให้ ชาวบ้านไม่ยอมให้สิ่งนั้นเกิดขึ้น

มะค่าโมงต้นนี้ขึ้นอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติห้วยก้านเหลือง ตำบลฟากท่า อำเภอฟากท่า จังหวัดอุตรดิตถ์ ท่ามกลางระบบนิเวศของป่าเบญจพรรณ ตามคำนิยามป่านี้ต้องมีพันธุ์ไม้สำคัญห้าชนิด ได้แก่ สัก ประดู่ แดง ชิงชัน และมะค่า ทั้งยังต้องมีพืชในตระกูลหญ้ายักษ์อย่างไผ่ชนิดต่างๆ ขึ้นรวมอยู่ด้วย จึงจะครบถ้วนองค์ประกอบ

บางตำราก็เรียกป่าประเภทนี้ว่า ป่าผสมผลัดใบ ซึ่งแปลจากภาษาอังกฤษว่า mixed deciduous forest หมายถึงป่าที่มีไม้ไม่ผลัดใบและไม้ผลัดใบขึ้นปะปนกัน พวกไม้ไม่ผลัดใบจะทยอยทิ้งใบเก่าทีละน้อย พร้อมๆ กับงอกใบใหม่ต่อเนื่องไปตลอดทั้งปี แปลว่าเราจะเห็นมันร่วงบ้างเขียวบ้างสลับกันเสมอ

The Grand Strategy

แต่ไม้ผลัดใบนั้นพิเศษตรงที่มันเลือกรับมือกับสภาพอากาศแห้งแล้งของบ้านเรา ซึ่งมีระดับความชื้นในอากาศต่ำและปริมาณน้ำใต้ดินน้อยตั้งแต่ช่วงปลายเดือนธันวาคมถึงประมาณเดือนเมษายน ด้วยการทยอยทิ้งใบทั้งหมดภายในระยะเวลาไม่กี่วันเท่านั้น การทำเช่นนี้ก็เพราะเมื่อไม่มีใบแล้วพืชย่อมหยุดกระบวนการสังเคราะห์แสงชั่วคราว ซึ่งเชื่อมโยงกับการหยุดกิจกรรมใช้น้ำที่เกิดขึ้นเป็นกิจวัตรในช่วงเวลาปกติ เช่น การดูดน้ำผ่านรากแล้วคายน้ำออกทางปากใบ

พูดง่ายๆ คือเป็นมาตรการประหยัดน้ำตามธรรมชาติของต้นไม้

นี่ไม่เพียงเป็นกลยุทธ์เพื่อความอยู่รอดของตัวเอง เพราะเมื่อต้นไม้ใหญ่หลายต้นในป่าพร้อมใจกันลดการใช้น้ำ ปริมาณน้ำน้อยนิดที่หลงเหลืออยู่ในดินจึงยังคงหล่อเลี้ยงประคับประคองระบบนิเวศต่อไปได้ ส่งผลต่อความอยู่รอดของสังคมพืชพรรณไม้ส่วนรวมในห้วงเวลาที่ปัจจัยสำคัญต่อการดำรงชีพไม่มีให้ใช้อย่างเหลือเฟือ จะว่าไปก็เปรียบเสมือนยามอาหารขาดแคลนและคนที่แข็งแรงกว่ายอมอดเพื่อให้คนที่อ่อนแอกว่ามีกิน

เมื่อใกล้ถึงช่วงเวลาผลัดใบต้นไม้จะดึงคลอโรฟิลล์และสารอาหารสำรองจากใบเข้าไปเก็บไว้ในลำต้นและราก ทำให้ใบไม้ค่อยๆ เปลี่ยนเป็นสีเหลือง แดง น้ำตาล พร้อมกันนั้นก็สร้างเซลล์ใหม่ซึ่งมีขนาดเล็กและบางขึ้นมาปิดกั้นการเชื่อมต่อระหว่างกิ่งก้านกับใบ ในจังหวะที่ใบปลิดปลิวนั้นเซลล์ใหม่จำนวนมากก็จะช่วยปิดแผลและป้องกันการเข้าโจมตีของเชื้อโรคหรือรา ต้นไม้ที่มีเพียงกิ่งก้านเปล่าเปลือยจึงเข้าสู่ช่วงเวลาพักผ่อนโดยสมบูรณ์ รอจนฤดูกาลหมุนเวียนมาถึงจังหวะที่ความชื้นในอากาศเพิ่มมากขึ้น รวมตัวกันและกลั่นเป็นหยาดฝน ใบอ่อนใหม่หมาดจะค่อยๆ ผลิแย้มออกมาทักทายเพื่อนับหนึ่งสังเคราะห์แสงผลิตอาหารกันอีกครั้ง

เป็นระบบที่ออกแบบมาอย่างรอบคอบ ชาญฉลาด และประหยัดทรัพยากรอย่างยิ่ง

ดูเหมือนว่าบรรดาต้นไม้ผลัดใบจะมีรูปแบบการประหยัดการใช้น้ำและพลังงานแตกต่างกันไป สำหรับมะค่าโมงจะใช้เวลาพักผ่อนผลิใบค่อนข้างสั้นกว่าไม้ผลัดใบชนิดอื่นๆ คือ เริ่มผลัดใบประมาณปลายเดือนธันวาคม และผลิใบใหม่ในเดือนกุมภาพันธ์ นั่นอาจหมายถึงความอึดอดทนและความต้องการขั้นพื้นฐานของต้นไม้แต่ละต้นไม่เท่ากัน ทำให้แต่ละสายพันธุ์ต้องสร้างกลยุทธ์เพื่อความอยู่รอดของตัวเองที่แตกต่างกันออกไป

กระนั้นใบอ่อนผลิใหม่ของมะค่าโมงซึ่งให้สีแดงคล้ำผสมม่วงคล้ายสีเปลือกมังคุดก็เป็นสีสันงดงามของป่าเหนือเสมอมา

นอกจากความงามแล้ว มะค่าโมงเป็นไม้ยืนต้นที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจสูงอย่างที่กล่าวไป อาจเป็นรองก็แค่ไม้สัก เนื้อไม้สีออกน้ำตาลอมเหลืองอ่อนมีคุณสมบัติโดดเด่นเรื่องความแข็งแรง เหนียว ทนทาน ขัดและชักเงาแล้วสวยงาม จึงเหมาะสมอย่างยิ่งกับงานก่อสร้าง งานโครงสร้าง งานเครื่องเรือนไม้ และเป็นที่ต้องการอย่างมากในท้องตลาด

มะค่าโมงต้นนี้ได้ชื่อว่าเป็นมะค่าโมงต้นใหญ่ที่สุดในภาคเหนือ ด้วยเส้นรอบวง ลำต้นประมาณ 12 เมตร และความสูงราวๆ 40 เมตร กับเรือนยอดที่แผ่กว้างทุกทิศทาง ทว่าหากเทียบกับมาตรฐานของมะค่าโมงทั่วไปแล้วมันกลับตกเกณฑ์ไม้งามสำหรับนักสัมปทานไม้ เพราะยืนต้นอยู่บนเนินดินลาดเอียง แถมยังแตกกิ่งค่อนข้างต่ำที่ระดับความสูงเหนือพื้นดินไม่เกินสามเมตร

การขยายพันธุ์มะค่าโมงที่ดีที่สุดคือขยายพันธุ์จากเมล็ดซึ่งได้จากฝักแก่ มีสีน้ำตาลแก่เกือบดำ ช่วงเวลาที่เหมาะแก่การเก็บเมล็ดคือเดือนมกราคมถึงเดือนมีนาคม

แน่นอนว่าข้อด้อยในสายตาคนค้าไม้ย่อมหมายถึงความสามารถที่จะรอดชีวิตและเติบโตต่อมาได้จนถึงปัจจุบัน ขณะที่ผืนป่าละแวกนั้นไม่ปรากฏต้นมะค่าโมงที่มีขนาดใหญ่ใกล้เคียงกันหลงเหลืออยู่เลย

หากมีเวลาเดินก้มๆ เงยๆ รอบต้นพร้อมกับใช้สายตาพิจารณาสิ่งต่างๆ โดยละเอียด นอกจากจะพบกับฝูงชันโรงทำรังอยู่ในโพรงบริเวณโคนของต้นมะค่าโมงต้นนี้ ย่อมต้องสังเกตเห็นปุ่มปมขนาดไม่ใหญ่ปูดนูนกระจายอยู่หลายแห่งบนลำต้นด้วย ปุ่มปมเหล่านี้มักเกิดขึ้นเมื่อเนื้อเยื่อของต้นไม้ถูกจู่โจมโดยแบคทีเรีย ไวรัส รา หรือแมลงที่เข้าไปวางไข่ เป็นการรบกวนจากภายนอกซึ่งกระตุ้นให้เนื้อเยื่อบริเวณนั้นเจริญเติบโตรวดเร็วผิดปกติ จะเรียกว่าเนื้องอกของต้นไม้ก็คงได้

ปุ่มปมประหลาดพวกนี้พบได้ในพืชหลายชนิด แต่เมื่อมาปรากฏอยู่บนลำต้นของมะค่าโมงมันกลับมีความพิเศษอย่างยิ่ง เพราะทำให้เนื้อไม้ที่ซ่อนอยู่ภายในมีลวดลายสวยงามแปลกตา ยิ่งปุ่มปมมีขนาดใหญ่มากยิ่งขายได้ราคาแพง เพราะใช้เป็นส่วนประกอบในการผลิตเฟอร์นิเจอร์หรือของแต่งบ้านได้ ซึ่งเป็นที่ต้องการของผู้นิยมเฟอร์นิเจอร์ไม้

ชาวบ้านและหน่วยงานท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องเล็งเห็นความสำคัญของมะค่าโมงยักษ์นี้ แม้ลักษณะจะมีข้อด้อยในสายตานักค้าไม้ แต่ขนาดของมันย่อมนำมาซึ่งผลประโยชน์มหาศาลอยู่ดี พวกเขาจึงช่วยกันดูแลและอนุรักษ์มายาวนาน และเคยนิมนต์พระสงฆ์มาทำพิธีบวชป่าเมื่อกลางปี 2552

แม้จะอยู่ยืนยงเกินกว่าพันปี แต่เพิ่งมาในชีวิตบั้นปลายนี้เองที่มันได้รับการปกปักรักษาอย่างหวงแหน โดยมีการนำจีวรไปผูกรอบโคนต้นมะค่าโมงและต้นไม้ใหญ่อื่นๆ ที่อยู่ข้างเคียง ทั้งเพื่อความเป็นสิริมงคล ยกต้นไม้ขึ้นเป็นของสำคัญที่ใครจะทำอะไรตามใจชอบไม่ได้ และสักการะเทวดาอารักษ์ที่สิงสถิตอยู่ในต้นไม้ เป็นกุศโลบายปกป้องต้นไม้จากการตัดโค่นทำลายด้วยการประกอบพิธีกรรมทางศาสนา

ดังเช่นที่ใช้ได้ผลในพื้นที่อื่นๆ อีกหลายแห่งทั่วประเทศไทยตลอดช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา

Back to Top
ดาวน์โหลด
Download This Tree (PDF)
Online Format
Book Format
Book “Gallery of Tree”
Flip Book
PDF
Related Trees
  • The Guardian Angel
  • The Wise One
  • The Master of Resilience
  • The Sacred Muse
กระบากขาว
อุทยานแห่งชาติทองผาภูมิ อำเภอทองผาภูมิ

จังหวัดกาญจนบุรี
กะพง
ป่าบาลา อำเภอสุคิริน

จังหวัดนราธิวาส
สัก
อุทยานแห่งชาติต้นสักใหญ่
บ้านปางเกลือ

อำเภอน้ำปาด จังหวัดอุตรดิตถ์
เชียง
บ้านบัว อำเภอกุดบาก

จังหวัดสกลนคร
สมพง
อุทยานแห่งชาติเขาพนมเบญจา

อำเภอเมืองกระบี่ จังหวัดกระบี่
ไทรพัน
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว อำเภอคอนสาร

จังหวัดชัยภูมิ
ไทรย้อยใบทู่
คลองสังเน่ห์ อำเภอตะกั่วป่า

จังหวัดพังงา
มะขาม
วัดศิลามงคล อำเภอหล่มเก่า

จังหวัดเพชรบูรณ์
ตาลโตนด
แหลมพรหมเทพ ถนนเลียบหาดราไวย์ อำเภอเมืองภูเก็ต

จังหวัดภูเก็ต
ไกร
ถนนโยธา เขตสัมพันธวงศ์

กรุงเทพมหานคร
จามจุรี
สโมสรยิมคานา ถนนเชียงใหม่-ลำพูน

อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่
กระบก
บ้านดงทรายงาม อำเภอหนองพอก

จังหวัดร้อยเอ็ด
อินทนิลน้ำ
พิพิธภัณฑ์วังสวนผักกาด ถนนศรีอยุธยา เขตราชเทวี

กรุงเทพมหานคร
พุทรา
เขตอุทยานประวัติศาสตร์ อำเภอพระนครศรีอยุธยา

จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ยางอินเดีย
มหาวิทยาลัยศิลปากร ถนนหน้าพระลาน เขตพระนคร

กรุงเทพมหานคร
จำปาดะ
บ้านบาเลาะ อำเภอสายบุรี

จังหวัดปัตตานี
209 อาคารเคเคพี ทาวเวอร์ ถนนสุขุมวิท 21 (อโศก)
แขวงคลองเตยเหนือ เขตวัฒนา กรุงเทพฯ 10110
KKP Contact Center 0 2165 5555
  • Home
  • About Gallery of Trees
  • Gallery of Trees
  • News & Activities
KKP Group Privacy Notice Site Map
© สงวนลิขสิทธิ์ 2564 กลุ่มธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทร

บริษัทใช้งานคุกกี้ (Cookies) เพื่อมอบประสบการณ์การใช้งานเว็บไซต์ของบริษัทที่ดีขึ้น รวมถึงใช้ในการทำการตลาดให้ตรงตามความสนใจของท่านมากที่สุด โดยท่านสามารถเลือก

ปฏิเสธคุกกี้ ยอมรับคุกกี้

หากท่านปฏิเสธคุกกี้ กดปิดข้อความนี้ หรือยังคงใช้งานเว็บไซต์ต่อไป บริษัทจะยังคงเก็บคุกกี้ (Cookies) ที่มีความจำเป็นต่อการใช้งานเว็บไซต์ของท่านเท่านั้น ทั้งนี้ ท่านสามารถตั้งค่าการจัดการคุกกี้ได้ตามวิธีการตั้งค่าที่ระบุไว้ในแต่ละเว็บเบราเซอร์ที่ใช้บริการ ท่านสามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการใช้คุกกี้ของเราได้ที่ นโยบายการใช้คุกกี้ (Cookies Policy) และ ประกาศความเป็นส่วนตัว (Privacy Notice)

×

ศูนย์การตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

เมื่อท่านเข้าชมเว็บไซต์ของเรา อาจมีการจัดเก็บหรือกู้คืนข้อมูลจากเบราว์เซอร์ของท่านในรูปแบบของคุกกี้ ข้อมูลเหล่านี้อาจเป็นข้อมูลเกี่ยวกับท่าน ความชอบของท่าน หรืออุปกรณ์ของท่าน ซึ่งส่วนมากจะถูกใช้เพื่อทำให้เว็บไซต์สามารถทำงานได้ตามที่ท่านคาดหวัง ข้อมูลเหล่านี้มักไม่ได้ระบุถึงตัวท่านอย่างเฉพาะเจาะจง แต่สามารถให้ประสบการณ์การท่องเว็บแบบปรับแต่งเฉพาะสำหรับท่านมากขึ้น เราเคารพในสิทธิความเป็นส่วนตัวของท่าน โดยให้ท่านสามารถเลือกไม่อนุญาตการทำงานของคุกกี้บางประเภทได้ ท่านสามารถคลิกบนหัวข้อชื่อคุกกี้แต่ละประเภทเพื่อเรียนรู้เพิ่มเติมและปรับเปลี่ยนการตั้งค่าได้ ทั้งนี้ การปิดการใช้งานคุกกี้บางประเภทอาจส่งผลกระทบต่อประสบการณ์การใช้งานเว็บหรือบริการที่เราได้เสนอให้แก่ท่านได้ รายละเอียดเพิ่มเติม
ยอมรับทั้งหมด
คุกกี้ที่จำเป็น
(Strictly Necessary Cookies)
เปิดใช้งานตลอดเวลา
คุกกี้ประเภทนี้มีความจำเป็นต่อการทำงานของเว็บไซต์ เพื่อให้เว็บไซต์สามารถทำงานได้เป็นปกติ มีความปลอดภัย และทำให้ท่านสามารถเข้าใช้เว็บไซต์ได้ เช่น การ log in เข้าสู่เว็บไซต์ การยืนยันตัวตน ทั้งนี้ ท่านไม่สามารถปิดการใช้งานของคุกกี้ประเภทนี้ผ่านระบบของเว็บไซต์ของเราได้
คุกกี้เพื่อการวิเคราะห์
(Analytic Cookies)
คุกกี้ประเภทนี้จะเก็บข้อมูลการใช้งานเว็บไซต์ของท่าน เพื่อให้เราสามารถวัดผล ประเมิน ปรับปรุง และพัฒนาเนื้อหาสินค้า/บริการและเว็บไซต์ของเราเพื่อเพิ่มประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของท่าน ทั้งนี้ หากท่านไม่ยินยอมให้เราใช้คุกกี้ประเภทนี้ เราจะไม่สามารถวัดผล ประเมิน และพัฒนาเว็บไซต์ได้
ยืนยันตัวเลือกของฉัน