Against
All Odds

โกงกางใบเล็กมีระบบรากแก้วที่แตกแขนงเป็นรากค้ำยันจำนวนมากรอบโคนต้น รากค้ำยันที่ดูสะเปะสะปะไร้ระเบียบเหล่านี้ไม่เพียงเป็นโครงสร้างที่ช่วยพยุงลำต้นให้ตั้งอยู่ได้ แต่ยังทำหน้าที่ดึงออกซิเจนไปใช้ในกระบวนการหายใจด้วย ในขณะที่พืชบกส่วนใหญ่หายใจรับก๊าซออกซิเจนผ่านปากใบ ผ่านรอยแตกของลำต้นบ้าง และผ่านเนื้อเยื่อของรากอ่อน แต่ใบเล็กของโกงกางสายพันธุ์นี้กลับมีเพียงหน้าที่หลักในการสังเคราะห์แสงและขับเกลือ อีกทั้งดินเลนอ่อนนุ่มที่รากของโกงกางใบเล็กปักยึดก็มักโดนน้ำกร่อยหรือน้ำเค็มท่วมตลอดเวลา อาจจะสูงบ้างต่ำบ้างตามจังหวะขึ้น-ลงของน้ำทะเล ทำให้ออกซิเจนในอากาศไม่สามารถแพร่กระจายลงสู่ดินเลนได้สม่ำเสมอ รากค้ำจุนที่โผล่พ้นน้ำจึงต้องช่วยดูดจับออกซิเจนจากอากาศโดยตรง

แม้จะอยู่กับน้ำกร่อยปริมาณมหาศาล แต่เช่นเดียวกับพืชบกทั่วไป โกงกางใบเล็กยังต้องใช้น้ำจืดกับทุกกระบวนการดำรงชีวิต มันจึงต้องควบคุมความเข้มข้นของเกลือให้เหมาะสม เริ่มตั้งแต่พัฒนาเนื้อเยื่อพิเศษบริเวณรากขึ้นมาให้เป็นเครื่องกรองเกลือเพื่อดูดซับน้ำจืดเข้าสู่ลำต้นโดยมีเกลือปะปนเพียงน้อยนิด จากนั้นจึงเคลื่อนเกลือน้อยนิดส่วนเกินนี้ไปเก็บไว้ที่ใบรอการขับออก พร้อมกับสร้างใบอวบหนา เป็นมันวาว เพื่อกักเก็บน้ำจืดไว้ให้ได้มากที่สุด นอกจากนั้นปากใบของต้นโกงกางจะจมลึกเข้าไปในเนื้อใบมากกว่าพืชบกทั่วไป และมักปิดปากใบในช่วงเวลากลางวันเพื่อลดปริมาณการคายน้ำ ฟังก์ชั่นพิเศษเหล่านี้ช่วยให้ต้นโกงกางใบเล็กเติบโตได้อย่างสบายๆ ภายใต้เงื่อนไขของน้ำกร่อยน้ำเค็ม

หากปลายแหลมปักลงดินเลนในช่วงน้ำลงได้อย่างเหมาะเจาะ มันจะรีบงอกรากฝอยเล็กๆ ออกจากโคนต้นเพื่อยึดตัวกับพื้นดินให้แน่นพอ และพัฒนาตัวเองเป็นรากแก้วในภายหลัง ขณะที่ปลายอีกด้านซึ่งเป็นตำแหน่งยอดก็พร้อมแทงกิ่งแตกใบเช่นกัน หากแต่หลายครั้งฝักต้นอ่อนโกงกางใบเล็กไม่ได้ปักลงดินเลนใต้ต้นแม่กลับลอยเท้งตามกระแสน้ำ ซึ่งธรรมชาติก็บรรจงออกแบบลักษณะการลอยที่เอื้อต่อการรอดชีวิตเอาไว้ด้วย กล่าวคือเมื่อมันลอยออกทะเลซึ่งน้ำมีความเค็มจัด ฝักโกงกางจะลอยขนานผิวน้ำทำให้ตายอดเปียกชื้นตลอดเวลา รอดพ้นจากการไหม้เกรียมเพราะแสงแดดแผดเผา ในทางกลับกันยิ่งเดินทางเข้าใกล้ฝั่งซึ่งความเค็มเจือจางลงเป็นน้ำกร่อย ฝักโกงกางจะค่อยๆ ลอยตั้งฉากกับพื้นท้องน้ำ เรียกได้ว่าอยู่ในท่าเตรียมพร้อมสำหรับการปักลงในดินเลนอันจะเป็นถิ่นฐานสำหรับการเริ่มชีวิตใหม่ต่อไป