• About Gallery of Trees
  • Gallery of Trees
  • News & Activities
ย้อนกลับ

The Sacred Muse

The Regal
Memory

แก้วเจ้าจอม


มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ถนนอู่ทองนอก

เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร
เดิมชาววังเรียกไม้ต่างถิ่นต้นนี้ว่า ‘ต้นน้ำอบฝรั่ง’ ต่อมาเปลี่ยนเป็น ‘แก้วใจจุลจอม’
สันนิษฐานกันว่าหมายถึงแก้วตาดวงใจของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ซึ่งก็คือสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ฯ นั่นเอง

ภายในมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทามีเนินดินขนาดย่อมที่เต็มไปด้วยแมกไม้อยู่แห่งหนึ่งคนคุ้นเคยเรียกกันว่า ‘เนินพระนาง’ ด้วยอยู่ใกล้พระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทา กุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี ท่ามกลางต้นไม้ใหญ่น้อยตรงเนินพระนางนั้น ปรากฏไม้พุ่มขนาดกลางซึ่งสูงเด่นถึงสิบห้าเมตร ลำต้นคดโค้งสร้างเส้นสายแปลกตา หากแต่คุณค่าทางประวัติศาสตร์ของมันกลับโดดเด่นยิ่งกว่า เพราะนี่คือต้นแก้วเจ้าจอมรุ่นแรกในประเทศไทย ปลูกตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ครั้งแรกสร้างสวนสุนันทา ซึ่งในตอนนั้นปลูกไว้หลายต้นแต่เหลือรอดมาถึงปัจจุบันเพียงต้นเดียว นับรวมอายุแล้วมากกว่าร้อยปี

ข้อมูลในจดหมายเหตุการอนุรักษ์กรุงรัตนโกสินทร์ระบุว่า พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างสวนแห่งนี้ทางทิศตะวันตกของพระราชวังดุสิตเมื่อปี 2451 โดยพระราชทานนาม ‘สวนสุนันทา’ นัยว่าเป็นอนุสรณ์แด่สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทา กุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี ซึ่งสิ้นพระชนม์จากอุบัติเหตุเรือพระประเทียบล่มในปี 2423

The Regal Memory

ด้วยพระราชประสงค์ให้สวนแห่งนี้เป็นสวนป่าคล้ายที่พระราชวังเบิร์นสตอร์ฟประเทศเดนมาร์ก จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นำพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลหายากนานาชนิดมาปลูกรวมกันไว้ หนึ่งในนั้นคือต้นไม้ที่มีชื่อสามัญเป็นภาษาละตินว่า ‘lignum vitae’ แปลว่า ‘ต้นไม้แห่งชีวิต’ พระองค์เคยทอดพระเนตรความงามเมื่อครั้งเสด็จประพาสชวาและได้ทรงนำสายพันธุ์กลับมาด้วย

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตหลังจากเริ่มสร้างสวนได้เพียงสองปี พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ดำเนินการสร้างต่อจนแล้วเสร็จในปี 2466 เดิมทีชาววังเรียกต้นไม้ต่างถิ่นต้นนี้ว่า ‘ต้นน้ำอบฝรั่ง’ ด้วยยามที่ดอกกลีบบางสีม่วงครามอมขาวบานสะพรั่งทั้งต้นนั้นจะส่งกลิ่นหอมชื่นใจไปทั่ว ครั้นเมื่อพระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา เสด็จมาประทับที่ตำหนักซึ่งสร้างขึ้นในบริเวณสวนนี้ช่วงปี 2467-2472 ดูเหมือนต้นไม้ต้นเดียวกันนี้จะถูกเปลี่ยนชื่อเรียกเป็น ‘แก้วใจจุลจอม’ สันนิษฐานกันว่าตั้งโดยพระวิมาดาเธอฯ หมายความถึงผู้ที่เป็นแก้วตาดวงใจของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งก็คือสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวีนั่นเอง

การเปลี่ยนแปลงการปกครองซึ่งเกิดขึ้นในปี 2475 ทำให้บรรดาเจ้านายฝ่ายในและเจ้าจอมย้ายออกไปจนหมด พระตำหนักต่างๆ และสวนสุนันทาถูกทิ้งร้าง ล่วงมาถึงรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล หรือรัชกาลที่ 8 คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์เห็นควรโดยมติคณะรัฐมนตรี ให้ใช้ประโยชน์สวนสุนันทาเป็นสถานศึกษาของชาติ กระทรวงธรรมการหรือกระทรวงศึกษาธิการในปัจจุบันจึงดำเนินการจัดตั้งโรงเรียนสวนสุนันทาวิทยาลัย และเปิดการเรียนการสอนตั้งแต่ปี 2480 เรื่อยมา

ช่วงที่คุณหญิงกรองแก้ว ปทุมานนท์ ดำรงตำแหน่งอาจารย์ใหญ่ในปี 2491-2498 และปี 2500-2516 ทางโรงเรียนได้เชิญศาสตราจารย์เต็ม สมิตินันทน์ กับหลวงบุเรศบำรุงการ สองผู้เชี่ยวชาญด้านพฤกษศาสตร์ เข้ามาสำรวจพันธุ์ไม้ในพื้นที่และได้ข้อสรุปว่า ไม่เคยพบต้นไม้สายพันธุ์นี้ที่ใดมาก่อนในประเทศไทย จึงได้ตั้งชื่อใหม่เป็น ‘แก้วเจ้าจอม’

สถานภาพต้นแรกและต้นเดียวในประเทศไทยคือความพิเศษที่มีคุณค่ามาก คุณหญิงกรองแก้วจึงกำหนดให้ต้นแก้วเจ้าจอมเป็นสัญลักษณ์ประจำโรงเรียนฯ แม้ภายหลังจะยกฐานะขึ้นเป็นวิทยาลัยครูสวนสุนันทา สถาบันราชภัฏสวนสุนันทา และมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ตามลำดับ แก้วเจ้าจอมก็ยังคงเป็นต้นไม้ประจำสถานศึกษาแห่งนี้เรื่อยมา

แก้วเจ้าจอมมีความหลากหลายถึงสามสายพันธุ์ คือแก้วเจ้าจอมสี่ใบ แก้วเจ้าจอมหกใบ และแก้วเจ้าจอมแปดใบ โดยต้นตระกูลแก้วเจ้าจอมในสยามที่อยู่บนเนินพระนางเป็นสายพันธุ์แบบสี่ใบ และแม้จะเปลี่ยนผ่านมาแล้วหกแผ่นดินแต่ก็ยังสุขภาพแข็งแรง มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทาได้ดำเนินการขยายพันธุ์แก้วเจ้าจอมมาตั้งแต่เมื่อสิบกว่าปีที่แล้ว ทำให้วันนี้มีต้นแก้วเจ้าจอมรุ่นปลูกใหม่กระจายอยู่ทั่วมหาวิทยาลัยฯ ไม่ต่ำกว่าสิบต้น

ความทรงจำของเจ้าจอมผู้เป็นที่รักจึงยิ่งหอมกำจายไปทั้งสถาบัน

Back to Top
ดาวน์โหลด
Download This Tree (PDF)
Online Format
Book Format
Book “Gallery of Tree”
Flip Book
PDF
Related Trees
  • The Guardian Angel
  • The Wise One
  • The Master of Resilience
  • The Sacred Muse
กะพง
ป่าบาลา อำเภอสุคิริน

จังหวัดนราธิวาส
สมพง
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฮาลา-บาลา

อำเภอเบตง จังหวัดยะลา
ยางนา
บ้านสวนยาง อำเภอนครไทย

จังหวัดพิษณุโลก
โพธิ์
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ถนนพระจันทร์

เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
สมพง
อุทยานแห่งชาติเขาพนมเบญจา

อำเภอเมืองกระบี่ จังหวัดกระบี่
ไทรพัน
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว อำเภอคอนสาร

จังหวัดชัยภูมิ
ตะบูน
บ้านท่าระแนะ อำเภอเมืองตราด

จังหวัดตราด
ส้มโฮง
วัดดุมใหญ่ อำเภอม่วงสามสิบ

จังหวัดอุบลราชธานี
ตาลโตนด
แหลมพรหมเทพ ถนนเลียบหาดราไวย์ อำเภอเมืองภูเก็ต

จังหวัดภูเก็ต
หว้าน้ำ
หาดทรายสูง บ้านลาดเจริญ อำเภอเขมราฐ

จังหวัดอุบลราชธานี
มะเดื่อกวาง
ป่าบ้านดอนดงคำ อำเภอน้ำพอง

จังหวัดขอนแก่น
กระบก
บ้านดงทรายงาม อำเภอหนองพอก

จังหวัดร้อยเอ็ด
ไทรย้อย
เดอะ แจม แฟคทอรี่ ถนนเจริญนคร เขตคลองสาน

กรุงเทพมหานคร
อินทนิลน้ำ
พิพิธภัณฑ์วังสวนผักกาด ถนนศรีอยุธยา เขตราชเทวี

กรุงเทพมหานคร
ลั่นทม
อุทยานประวัติศาสตร์พระนครคีรี ถนนคีรีรัถยา

อำเภอเมืองเพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี
ยางอินเดีย
มหาวิทยาลัยศิลปากร ถนนหน้าพระลาน เขตพระนคร

กรุงเทพมหานคร
209 อาคารเคเคพี ทาวเวอร์ ถนนสุขุมวิท 21 (อโศก)
แขวงคลองเตยเหนือ เขตวัฒนา กรุงเทพฯ 10110
KKP Contact Center 0 2165 5555
  • Home
  • About Gallery of Trees
  • Gallery of Trees
  • News & Activities
KKP Group Privacy Notice Site Map
© สงวนลิขสิทธิ์ 2564 กลุ่มธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทร

บริษัทใช้งานคุกกี้ (Cookies) เพื่อมอบประสบการณ์การใช้งานเว็บไซต์ของบริษัทที่ดีขึ้น รวมถึงใช้ในการทำการตลาดให้ตรงตามความสนใจของท่านมากที่สุด โดยท่านสามารถเลือก

ปฏิเสธคุกกี้ ยอมรับคุกกี้

หากท่านปฏิเสธคุกกี้ กดปิดข้อความนี้ หรือยังคงใช้งานเว็บไซต์ต่อไป บริษัทจะยังคงเก็บคุกกี้ (Cookies) ที่มีความจำเป็นต่อการใช้งานเว็บไซต์ของท่านเท่านั้น ทั้งนี้ ท่านสามารถตั้งค่าการจัดการคุกกี้ได้ตามวิธีการตั้งค่าที่ระบุไว้ในแต่ละเว็บเบราเซอร์ที่ใช้บริการ ท่านสามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการใช้คุกกี้ของเราได้ที่ นโยบายการใช้คุกกี้ (Cookies Policy) และ ประกาศความเป็นส่วนตัว (Privacy Notice)

×

ศูนย์การตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

เมื่อท่านเข้าชมเว็บไซต์ของเรา อาจมีการจัดเก็บหรือกู้คืนข้อมูลจากเบราว์เซอร์ของท่านในรูปแบบของคุกกี้ ข้อมูลเหล่านี้อาจเป็นข้อมูลเกี่ยวกับท่าน ความชอบของท่าน หรืออุปกรณ์ของท่าน ซึ่งส่วนมากจะถูกใช้เพื่อทำให้เว็บไซต์สามารถทำงานได้ตามที่ท่านคาดหวัง ข้อมูลเหล่านี้มักไม่ได้ระบุถึงตัวท่านอย่างเฉพาะเจาะจง แต่สามารถให้ประสบการณ์การท่องเว็บแบบปรับแต่งเฉพาะสำหรับท่านมากขึ้น เราเคารพในสิทธิความเป็นส่วนตัวของท่าน โดยให้ท่านสามารถเลือกไม่อนุญาตการทำงานของคุกกี้บางประเภทได้ ท่านสามารถคลิกบนหัวข้อชื่อคุกกี้แต่ละประเภทเพื่อเรียนรู้เพิ่มเติมและปรับเปลี่ยนการตั้งค่าได้ ทั้งนี้ การปิดการใช้งานคุกกี้บางประเภทอาจส่งผลกระทบต่อประสบการณ์การใช้งานเว็บหรือบริการที่เราได้เสนอให้แก่ท่านได้ รายละเอียดเพิ่มเติม
ยอมรับทั้งหมด
คุกกี้ที่จำเป็น
(Strictly Necessary Cookies)
เปิดใช้งานตลอดเวลา
คุกกี้ประเภทนี้มีความจำเป็นต่อการทำงานของเว็บไซต์ เพื่อให้เว็บไซต์สามารถทำงานได้เป็นปกติ มีความปลอดภัย และทำให้ท่านสามารถเข้าใช้เว็บไซต์ได้ เช่น การ log in เข้าสู่เว็บไซต์ การยืนยันตัวตน ทั้งนี้ ท่านไม่สามารถปิดการใช้งานของคุกกี้ประเภทนี้ผ่านระบบของเว็บไซต์ของเราได้
คุกกี้เพื่อการวิเคราะห์
(Analytic Cookies)
คุกกี้ประเภทนี้จะเก็บข้อมูลการใช้งานเว็บไซต์ของท่าน เพื่อให้เราสามารถวัดผล ประเมิน ปรับปรุง และพัฒนาเนื้อหาสินค้า/บริการและเว็บไซต์ของเราเพื่อเพิ่มประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของท่าน ทั้งนี้ หากท่านไม่ยินยอมให้เราใช้คุกกี้ประเภทนี้ เราจะไม่สามารถวัดผล ประเมิน และพัฒนาเว็บไซต์ได้
ยืนยันตัวเลือกของฉัน